Training en instructie van ADL-assistentiehonden
7 jaar geleden begon instructeur Marlouke aan een nieuwe uitdaging: het opleiden van ADL-assistentiehonden. De allereerste plaatsing kan ze zich nog goed herinneren, maar alle andere matches ook. Marlouke: 'Dit werk raakt me elke keer weer. Het contact met de cliënten is intensief en bijzonder, en ik haal veel voldoening uit het maken van de puzzel voor de perfecte match.'
Meer dan apporteren
Als honden op school komen, krijgen ze eerst de kans om te wennen aan hun nieuwe plek. Tijdens die wenperiode worden ze geobserveerd. Voor een assistentiehond is het mooi meegenomen als hij van apporteren houdt, maar assisteren gaat verder dan apporteren. Een ADL-assistentiehond is een alleskunner. Deuren openmaken, de was in en uit de machine doen, een cliënt helpen om in bed te komen, een dekbed rechttrekken, een jas uittrekken: deze hulphonden kunnen het allemaal.
Oefenen in huiselijke omgeving
De opleiding van een ADL-assistentiehond duurt 4 maanden. In de eerste helft van de opleiding leren de honden basisvaardigheden die nodig zijn voor elke ADL-assistentiehond. Een hond leert dan apporteren, trekken, duwen, lopen naast de rolstoel, goed gedrag in het bos en in openbare gelegenheden.
Die vaardigheden worden geoefend op het terrein van KNGF Geleidehonden. Toen een woning op het terrein lange tijd leeg stond, werd besloten om daar een trainingslocatie van te maken. Deze volledig ingerichte woning is nu het oefenterrein van de ADL-assistentiehonden en PTSS-assistentiehonden. Daarna wordt er gewerkt aan het maatwerk. Na een voorgesprek met een cliënt, wordt de hond klaargestoomd om de cliënt op een passende manier te kunnen helpen. Marlouke: 'Als je bijvoorbeeld 10 mensen met Multiple sclerose (MS) zou zien, hebben ze alle 10 een andere hulpvraag. Elke situatie is weer anders.' Toch is er ook een overeenkomst. Marlouke: 'Veel cliënten geven aan dat ze het prettig vinden om voor hun hond te zorgen, omdat het veel voor hun gevoel van eigenwaarde betekent. Vaak wordt er voor hen gezorgd, het is fijn als die rol eens omgedraaid wordt.'
Haalbare handelingen
Bij elke aanvraag van een cliënt wordt er bekeken of de gewenste hulp haalbaar is voor een ADL-assistentiehond. Het komt zelden voor dat een hond niet kan uitvoeren wat er wordt gevraagd. Afhankelijk van de wens van de cliënt wordt er geoefend met bijvoorbeeld post halen, knoppen bedienen of helpen met kleding aandoen. Net als honden met andere carrières hoeft deze assistentiehond niet de hele dag te werken: er is genoeg ruimte voor rust en vrije tijd.
Extra vaardigheden
Sommige handelingen hoeven ADL-assistentiehonden bijna niet meer uit te voeren. Het aan- en uitdoen van lichtknoppen bijvoorbeeld. Marlouke: 'Dat was iets dat we vooral in de beginjaren veel moesten oefenen, maar tegenwoordig bedienen veel cliënten het licht met hun telefoon.' Ook veranderen soms de handelingen die een hulphond moet uitvoeren bij zijn baas. Marlouke: 'Veel van de cliënten met een ADL-assistentiehond hebben een progressieve aandoening. Dat betekent dat de hond extra vaardigheden toe zal moeten passen naarmate er veranderingen in de gezondheid van een cliënt optreden. Wat ik heel bijzonder vind en wat regelmatig gebeurt, is dat cliënten hebben gezien hoe hun hond dingen heeft aangeleerd, en dat ze dat gebruiken om hem nieuwe dingen te leren. Ik ga eens per jaar langs om te kijken hoe het gaat en vaak zie ik dan dat een hond nieuwe vaardigheden beheerst. Dat vind ik elke keer weer geweldig om te zien.'
Waardevolle carrière
Echt verbaasd over hoe ontzettend veel een ADL-assistentiehond kan, is Marlouke na 7 jaar niet meer: 'Ik merk dat ik het bijna vanzelfsprekend vind wat ze allemaal kunnen, terwijl dat natuurlijk niet zo is. Wat ik nog steeds niet vanzelfsprekend vind, is het contact met de cliënten. Ik ben ontzettend dankbaar voor het intensieve contact met de bijzondere mensen die ik via dit werk heb leren kennen. Het is geen werk dat ik makkelijk van me afzet, en dat wil ik ook niet. Soms is het mentaal zwaar, maar dat is tegelijkertijd precies waarom het zo nodig is. Ik koester al die contacten en zie elke dag weer hoe waardevol deze carriere is. De beslissing 7 jaar geleden om ook ADL-assistentiehonden op te gaan leiden, is wat mij betreft de juiste. Dat voel en beleef ik elke dag weer.'
