Van houten paal tot trendy merkstok
Over de witte stok die blinde en slechtziende mensen bij zich hebben op straat, valt meer te zeggen dan je denkt. Het ding gaat mee met zijn tijd en leidt soms zelfs tot verwarring op de voetbaltribune, weet hoofdinstructeur Kees Tinga.
Van houten paal tot trendy merkstok
Mensen met een geleidehond maken gebruik van een witte stok. Ze houden de hond links en de herkenningsstok rechts. Zoals de naam al aangeeft, is dit een stok die je gebruikt om herkend te worden en die het oversteken van straten enigszins veiliger maakt. Tegenwoordig maakt men gebruik van een inklapbaar- of telescoopstokje. Lekker licht en makkelijk op te bergen, maar ook kwetsbaar en behoorlijk aan de prijs. Er bestaan veel bizarre verhalen over de witte stok. Mensen hebben mij bijvoorbeeld al vaak gevraagd wat de betekenis is van het aantal rode bandjes op de stok. Sommige mensen veronderstellen dat je bij drie rode bandjes volledig blind bent en dat je nog iets kunt zien als er twee rode bandjes op de stok zitten. Zelfs bij voetbalsupporters kunnen de rode bandjes tot verwarring leiden, zoals blijkt uit de volgende anekdote: Een cliënt die de thuiswedstrijden van PSV bezocht kreeg ooit te horen dat hij bij de verkeerde club op de tribune zat. Refererend aan de kleuren van zijn stok vermoedde men namelijk dat het hier om een Ajax-supporter ging!
Puberpraat
Ook “kenners” onder elkaar kunnen een aardige boom over dit onderwerp opzetten. Ieder jaar wordt in Houten begin april de ZieZo Beurs georganiseerd. Op deze beurs wordt een keur aan hulpmiddelen voor mensen met een visuele beperking gepresenteerd. Uiteraard is KNGF Geleidehonden met een stand present, maar ook leveranciers van stokken, aangepaste computerapparatuur en revalidatiecentra geven acte de présence.
Bij één van de stands volgde ik verleden jaar een discussie tussen een stel pubers over de kwaliteit van de verschillende herkenningsstokken. De oudere modellen bleken niet erg populair bij deze jongeren. Afgaand op het gesprek, leek het of je eigen oriëntatie en andere vaardigheden er totaal niet toe doen als je blind of zeer slechtziend bent, als je maar de modernste carbonfiber uitvoering van dat beroemde Zwitserse merk tot je beschikking hebt! Of zoals één van de jongens het verwoordde: “Je denkt toch niet dat ik met zo’n ouderwetse paal de straat op ga?!”
Op de afbeelding bij dit blog zie je de voorloper van de witte stok. Dit plaatje dateert van bijna 400 jaar geleden en zoals je ziet was er geen sprake van dure voorzieningen. Een bastaardje aan een touw deed dienst als geleidehond en een lang, stevig stuk hout als wandelstok. Zo simpel kan het zijn.
Maar al is zijn uiterlijk veranderd in de loop der eeuwen, het doel van de stok is in grote lijnen hetzelfde gebleven: mensen laten zien dat er een blind of zeer slechtziend persoon aankomt.
En die leuke rode bandjes eromheen zijn niet bedoeld als politiek statement of wat dan ook, maar zorgen gewoon dat de stok extra goed opvalt. Zodat ziende verkeersdeelnemers nooit kunnen zeggen:”Witte stok? Ik heb niks gezien.”
Handige wandelstok
Op foto’s van een aantal decennia geleden staan cliënten steevast afgebeeld met zo’n ouderwetse witte wandelstok in de hand. Als je bij oudere cliënten op bezoek komt, zie je nog wel eens een gebutst, verveloos exemplaar aan de kapstok hangen. Ze blijken die beukenhouten stok als reserve aan te houden en ja, naarmate de jaren gaan tellen, word je wat onvast ter been en op die oude stok kan je zo lekker leunen. Ze hebben nog een voordeel; je hoeft ze niet iedere keer op te bergen. Als je even je rechterhand vrij wilt hebben, hang je ‘m gewoon over je arm, aan je jaszak of - zoals de meneer op de foto - aan je borstzak.
