‘Ik sliep met één oog open, mocht mijn zoon me nodig hebben’
Dat Ties (13) voor dit interview durfde te praten met een wildvreemde, vindt zijn moeder Marjan nog steeds een klein wonder. Ties zit op het autismespectrum en dat maakt al het onbekende spannend. Assistentiehond Moody geeft hem kracht.
Ties luistert mee terwijl zijn moeder het woord voert. Marjan: ‘Ties, jij zegt het als ik het niet goed heb hè? Jij moet het ermee eens zijn.’ Hij stemt in. Marjan vervolgt: ‘Eigenlijk durfde Ties vroeger bijna niks. Niet van de glijbaan, niet op de schommel. Tijdens het fietsen moest er continu een vinger in de rug. Ties werd ongemakkelijk van bezoek, zelfs van familie. ’s Nachts moesten we wel 6 keer uit bed voor een aai over zijn bol. In een diepe slaap wegzinken kon niet.’
Altijd opsplitsen
Het gezin kon zelden als eenheid de deur uit. De kans was te groot dat Ties overstuur zou raken. Marjan: ‘Onze jongere zoon Puck had natuurlijk ook aandacht nodig. Daarom ging Ties eens per maand logeren, zodat wij met Puck op stap konden. We moesten altijd opsplitsen. Neem iets simpels als een verjaardag: als Ties zijn bui niet had, dan bleef iemand met hem thuis. De ander ging dan alleen naar het feestje. Je roeit met de riemen die je hebt en het is oké, maar je verlangt ook wel eens naar dat standaard plaatje. Dat je samen eropuit kan, als gezin.’
Eigen coconnetje
Op onverwachte momenten kon bij Ties de emmer overlopen. Soms midden op straat. Marjan herinnert zich alle keren dat haar zoon op de vlucht sloeg: ‘Als Ties bang is, wil hij naar huis. Zijn slaapkamer is zijn veilige coconnetje. Alles daarbuiten kan paniek triggeren. Vroeger nam dat allerlei vormen aan: huilen, hoofdbonken op de vloer, gillen, om zich heen slaan. En dan ook echt niet meer bereikbaar zijn. We hadden hulp nodig. Toen iemand ons op het idee bracht van een assistentiehond, hebben we daar gelijk werk van gemaakt.’
Het lange wachten
De lange wachtlijst was moeilijk te accepteren voor Ties. Die had gehoopt dat er direct een hond zou komen. Pas na anderhalf jaar kwam Moody in beeld, een blonde labrador van anderhalf jaar. Er werd eerst een kennismaking ingepland. Marjan: ‘Dat was gelijk raak. Het viel me op hoe rustig Moody was en dat paste perfect bij m’n zoon, die snel overprikkeld was. Ze waren ook gelijk twee handen op één buik. De hond trok uit zichzelf naar Ties toe: naast hem lopen, bij hem liggen, samen slapen.’
We hebben geleerd een stapje opzij te doen en de signalen van Moody op te pikken.
Hond op bed
Het was eigenlijk niet de bedoeling, een hond op bed. Marjan probeerde Moody te verleiden met zachte dekentjes, kussens en manden, maar die bleven onbeslapen. Marjan: ‘Als ik ’s avonds laat nog even bij Ties ging checken, dan lag Moody pontificaal over hem heen op bed. Of ze lagen lepeltje lepeltje. Ik heb het maar opgegeven. Ties voelde zich ’s nachts zo veilig dat we er nooit meer uit hoefden. Dat was ontzettend wennen. Eén keer zat ik rechtop in bed en zei tegen mijn man: “Ties is dood, ik heb hem niet gehoord vannacht.” Heel angstig. Al snel realiseerde ik me dat Moody mijn rol had overgenomen. We konden allemaal weer slapen.’
Signalen oppikken
Ouders van kinderen met autisme zijn gewend om alert te zijn, legt Marjan uit. Dus wanneer Ties in een bui schoot, kwam ze direct in actie. Ze moest leren om dat los te laten: ‘Moody had veel dingen in de gaten, soms nog beter dan mijn man en ik. Als Ties na school thuis wordt afgezet door de taxi, dan zien we aan Moody hoe de vlag erbij hangt. Rent hij kwispelend naar de taxi, dan is Ties ontspannen. Loopt hij er wat behoedzamer naartoe, dan zit Ties zijn hoofd vol. We hebben geleerd een stapje opzij te doen en de signalen van Moody op te pikken.’
Bliksemafleider
Rond etenstijd was het altijd een gedoe. Ties wilde niet achter de tv vandaan en daarover viel moeilijk te onderhandelen. Marjan: ‘Vroeger was dit elke avond drama. Nu hebben we Moody als bliksemafleider. Ties heeft als taak om de hond eten te geven, vlak voordat wij zelf gaan eten. Daarna loopt hij in één beweging door naar de eettafel. Dat werkt perfect. Ties wordt nooit boos op Moody en daar maken we dankbaar gebruik van.’
Zonder zijwieltjes
Dankzij Moody durft Ties veel meer alleen te doen, zonder hulp van zijn ouders. In 7 jaar tijd is zijn zelfvertrouwen enorm gegroeid. Marjan: ‘Hij is van speciaal naar regulier onderwijs gegaan en speelt op hoog niveau rolhockey. Ties is een stuk stoerder en zelfstandiger. We zijn deze zomer zonder Moody op vakantie gegaan en dat ging wonderbaarlijk goed. Ties redde zich prima met zijn knuffelhond en het was gezellig. Zo’n overwinning. Heerlijk om te zien dat de wereld nu aan zijn voeten ligt.’
Kopie van Moody
Moody wordt bijna 9 jaar en Ties is groot genoeg om te begrijpen dat zijn maatje niet het eeuwige leven heeft. Hij is er volgens zijn moeder al druk mee bezig: ‘Vorig jaar wilde Ties alleen slapen, zodat hij zijn hond straks minder gaat missen. Ook heeft hij gespaard voor een grote, levensechte knuffelhond. Een kopie van Moody, gemaakt door een bedrijf in Amerika dat op basis van foto’s je hond kan namaken. Er zit een ritsje in de buik. Als Moody overleden is, gaat hier een beetje van zijn as in. Ties heeft zo het gevoel dat hij zijn vriend dichtbij kan houden.’
