Sfeerverslag congres 'Honden in de zorg'
Met het congres ‘Honden in de zorg’ stond KNGF Geleidehonden niet alleen stil bij haar rijke historie, maar greep ook de gelegenheid aan om de toekomst van het fenomeen zorghond onder de loep te nemen. Een terugblik op een boeiend evenement dat bestond uit een mooie mix van warmte en wetenschap.
Het is een mooie zonnige dag in september als de eerste genodigden rond het middaguur arriveren bij Theater Amsterdam. Dit theater, waar al enige tijd een voorstelling over Anne Frank draait, heeft voor deze gelegenheid zowel van binnen als van buiten een KNGF-jasje gekregen. Ook schermen op het podium in de zaal kleuren het welbekende KNGF-paars. Totdat de gele hond uit het KNGF-logo tot leven komt en in volle vaart het congres aftrapt. Na indrukwekkende filmpjes met quotes van medewerkers, vrijwilligers en wetenschappers, neemt directeur van KNGF Geleidehonden Ellen Greve het woord. Zij opent het congres en introduceert de dagvoorzitter, presentator Charles Groenhuijsen. Bekijk hieronder de video-impressie van het congres.
Sfeerverslag congres Honden in de Zorg
Terugblik op het rijke verleden
Voordat de toekomst aan bod komt, blikt Ellen eerst terug op het rijke verleden van KNGF Geleidehonden. Ze vertelt over de start in 1935, toen prinses Juliana de eerste blindengeleidehondenschool van Nederland opende aan de Middenweg in Amsterdam en ze staat stil bij de moeilijke periode in de Tweede Wereldoorlog. Daarna zien we op het scherm de eerste puppy’s die door een Engelse collega-school zijn geschonken en de start betekenden van een eigen fokprogramma en kijken we terug op de verhuizing naar Amstelveen. Via een videoboodschap spreekt minister Edith Schippers de aanwezigen toe: “Ik hoop dat u vernieuwend blijft”, is de kern van haar betoog.
Intelligentie van honden
De eerste gastspreker van het congres is de Amerikaanse hoogleraar evolutionaire antropologie Brian Hare. Hij vertelt hoe hij ontdekt heeft dat het intelligentieniveau van honden dichterbij de mens ligt dan gedacht. Honden werken goed samen en communiceren met hun omgeving, waardoor ze net als mensen problemen kunnen oplossen. Daarbij beschrijft hij de verschillende intelligentietypen van honden. Zo hebben assistentiehonden relatief veel zelfbeheersing en kunnen ze goed communiceren, maar het leggen van een oorzakelijk verband gaat dit type minder goed af. Honden die militairen bijstaan, kunnen weer gemakkelijker dingen onthouden dan assistentiehonden, maar hebben zichzelf minder goed onder controle. Uiteraard legt Hare ook uit hoe zijn wetenschappelijk onderzoek Dognition werkt en hoe alle hondenbezitters daaraan kunnen bijdragen via de bijbehorende website. Iedereen kan testjes doen, de resultaten daarvan op de website invullen en zo uitvinden op welke vlakken je eigen hond goed en minder goed scoort.
Nieuwe inzichten
De pauze breekt aan en verschillende geleidehonden en hun bazen halen snel een frisse neus bij de groenstrook vlak voor het theater aan het water van het IJ. In de foyer praten mensen na over het verhaal van Brian. “Het is interessant wat hij zegt”, vertelt een van de instructeurs van KNGF Geleidehonden. “Dat honden tot verschillende intelligentietypen kunnen behoren, dat weten wij allang, maar het is nu dus pas wetenschappelijk aangetoond.” Even verderop staat een ouder echtpaar te stralen. Ze zijn diep onder de indruk van het congres en van de mensen die er zijn. “Ik vind het zo mooi om al die mensen met hun geleidehond te zien. Het is ook fijn dat je ze nu een keer kunt aanspreken. Als je ze op straat tegenkomt, doe je dat niet.”
Tijd voor andere samenwerkingsverbanden
Na de pauze praat trendwatcher Adjiedj Bakas de aanwezigen bij. “Er komen heel veel veranderingen aan”, begint hij. “De robothond gaat zijn intrede doen. Niet als vervanger van de blindengeleidehond, maar als toevoeging daarop”, aldus Adjiedj. “De robothond gaat bijvoorbeeld helpen met het tillen van boodschappen. Iets wat een blindengeleidehond nooit zal doen. Technologie verandert de zorg ingrijpend; uiteindelijk wordt high-tech gecombineerd met emotie en warmte.”
De economie van geluk gaat een belangrijke rol spelen. De zorghond kan daarin een belangrijk aandeel hebben, denkt Adjiedj. “Een hond heeft niet alleen een zorgtaak, maar brengt ook geluk. Als mensen gelukkig zijn, worden ze minder ziek. Dat vraagt om ruimte voor nieuwe ideeën. Daarvoor is een andere manier van kijken naar de toekomst en samenwerken met partners nodig en KNGF Geleidehonden moet die nieuwe verbanden zeker aangaan.”
Introductie van nieuw type zorghond
Het verhaal van Greet Prins, voorzitter van de raad van bestuur van Stichting Philadelphia Zorg, sluit daar mooi op aan. Zij vertelt over een nieuw samenwerkingsverband tussen de zorginstelling en KNGF Geleidehonden. Afgelopen tijd is onderzocht of zorghonden jongeren met een verstandelijke beperking, met gedragsproblematiek en met een traumatisch verleden kunnen helpen bij het ontwikkelen van hun sociale vaardigheden. Het bleek een succesvolle proef; kinderen gaven een ander voor het eerst een compliment, sommigen legden voor het eerst fysiek contact en anderen leerden bijvoorbeeld dat niks doen ook een reactie oproept en dat dit dus ook een vorm van gedrag is. Trots kan Greet Prins aankondigen dat de zorghonden op structurele basis zullen worden ingezet bij haar zorginstelling.
Positief verrast
Dagvoorzitter Charles Groenhuijsen praat nog even na met alle sprekers van het congres. “Als we technologie en warmte goed weten te combineren, dan is er absoluut een mooie toekomst voor KNGF Geleidehonden weggelegd”, is de conclusie die getrokken kan worden. Marc de Hond zorgt tot slot nog voor een feestelijke omlijsting met een deel uit zijn cabaretvoorstelling ‘Scherven brengen geluk’. Zijn verhaal zorgt voor een lach, maar zet de gasten ook aan het denken over wat een handicap je juist kan brengen. Als het programma ten einde is neemt de gele hond uit het KNGF-logo, die het hele programma braaf meegemaakt heeft, weer de benen. Samen met Charles Groenhuijsen verlaat hij via het scherm het podium.
Tijdens de borrel wordt in de foyer nog even stilgestaan bij de bijzondere middag. De filmpjes waarin mensen vertellen over hun geleidehond hebben diepe indruk gemaakt. Maar ook het feit dat technologie wordt omarmd en niet met argusogen wordt bekeken, heeft veel mensen positief verrast. Met de hoofden vol met nieuwe kennis en inspirerende verhalen en de harten vol van de indrukwekkende ontmoetingen, verlaten veel mensen moe maar voldaan het Theater Amsterdam.