Gastblog Roos: verwarring over het werk van de blindengeleidehond
‘Nee, dat doen alleen assistentiehonden, voor mensen in een rolstoel.’ Ik vraag me wel eens af of assistentiehondenbazen net zo vaak te maken hebben met verwarring over hulp- en geleidehonden als blindengeleidehondgebruikers. Zelf kom ik het heel vaak tegen.
Vooral het idee dat een geleidehond deuren openmaakt en de was uit de machine haalt, blijkt zeer hardnekkig. Laat ik al die mensen van deze illusie af helpen: ook als je blind bent, moet je gewoon zelf de deur openen en je wasjes draaien, behalve als je een bediende of huishoudster hebt. Die heb ik niet, dus doe ik het zelf. Buitenshuis helpt Noah mij als de beste om nergens tegenaan te botsen en bijvoorbeeld stoepranden en deuren aan te wijzen, binnenshuis gaat het geleidetuig de kast in en kan ze net zo lui doen als ik.
Binnenshuis is de blindengeleidehond gewoon huishond
Ook al zie je niets, iedereen weet wel de weg in zijn eigen huis. Daar heb je geen hond voor nodig. Lichtschakelaars zijn niet moeilijk te bedienen voor iemand die blind is, al maakt hij er wellicht minder gebruik van dan iemand die wel goed ziet. Deuren openmaken kun je ook beter zelf doen, zodat je zeker weet dat je er niet keihard tegenaan loopt. Laatst vroeg iemand of Noah ook de krant voor me haalt, zich niet realiserend dat ik die in gedrukte vorm natuurlijk helemaal niet kan lezen.
Het lijkt me vaak wel heel handig hoor. Noah die de was doet, op commando komt brengen waar ik om vraag en het liefst ook kookt en stofzuigt, maar zo ver gaan zelfs de vaardigheden van een assistentiehond niet. Bovendien zou Noah dan zowel buiten als binnen moeten werken en dat zou ik haar niet aan willen doen. Thuis is ze vrij. Ze is dan een huishond die lekker over haar buik geaaid wil worden, zich even uitleeft met haar flostouw en vervolgens met een kluif in haar mand neerploft om tevreden te gaan liggen knorren.
Het verschil tussen de assistentie- en de blindengeleidehond
Assistentiehonden zijn andere types dan geleidehonden. Het grootste verschil is dat een geleidehond zelfstandig beslissingen moet kunnen nemen. Een assistentiehond voert de commando's op die de baas hem geeft. Een geleidehond moet daarbij nog bepalen of het wel verantwoord is om een gegeven commando uit te voeren en zo niet, dan moet hij zelf een oplossing bedenken.
Een keer liep ik door een smalle steeg bij mij in de buurt. Ik had mijn dag niet en had het gevoel dat alles tegen zat. Op een bepaald punt wilde ik naar links, maar Noah wilde per se naar rechts. Ik wist wel waarom, want naar rechts betekende naar het park. Ik moedigde haar aan toch naar links te gaan, maar nee, ze wilde echt naar rechts. Ik had haast en raakte geërgerd. Met dat beetje zicht dat ik nog heb, kon ik geen enkel obstakel links van ons onderscheiden, dus er was geen reden voor Noah om mij de andere kant op te sturen. Ik verloor mijn geduld na nog twee pogingen en viel tegen haar uit. Ze ging aarzelend naar links, maar slechts een paar seconden later begreep ik haar waarom zij naar rechts had gewild. Er lag een enorme, centimeters diepe regenplas. Noah had ons natte voeten willen besparen en ik had haar helemaal verkeerd begrepen. Ik was boos terwijl ik haar juist de hemel in had moeten prijzen. Wat voelde ik me schuldig. Als ik eraan terug denk, voel ik het weer. Ik heb haar alsnog naar rechts laten gaan en ben later op de dag terug gegaan naar die plek om het over te doen en Noah nu wèl te belonen voor haar weigering door de plas te lopen. Ook heb ik even met KNGF Geleidehonden gebeld om mijn verhaal te doen. Gelukkig konden ze me geruststellen –Noah zou me deze onterechte uitval wel vergeven - maar sindsdien bedenk ik me vele keren voordat ik Noah dusdanig corrigeer.
Zelf nadenken
Het weigeren van commando's in bepaalde situaties, dat is juist het unieke van een geleidehond en de reden dat ik me aan Noah durf over te geven. Zelfs al roep ik tien keer dat ze rechtdoor moet, als daar de perronrand is, zal ze me daar toch niet in de buurt laten komen. Voor wegopbrekingen geldt hetzelfde. Noah zorgt ervoor dat ik daar veilig langs word geloodst en we de route weer kunnen vervolgen. Zoiets kan me nog steeds ontroeren.
