'Buddyhond Lyos was mijn redding'
Mellina werd gezien als een sterke en zorgzame vrouw die alle ballen in de lucht hield, met ogenschijnlijk gemak. Ze was echtgenote, moeder, oma én politieagent. Dit werk ging gepaard met heftige en zelfs traumatische incidenten. De emmer liep over en Mellina kreeg de diagnose PTSS. Ze verloor het vertrouwen in mensen en ook in het leven zelf.
Aan de telefoon klinkt Mellina zachtaardig, vriendelijk. Ze lacht zo nu en dan voorzichtig. Het is een enorme transformatie vergeleken met een jaar geleden, vlak voordat haar buddyhond Lyos in haar leven kwam. ‘Toen sprak ik nog met een psychiater over euthanasie’, zegt Mellina. ‘Ik zag het leven echt niet meer zitten en vertrouwde niemand meer. Het was zelfs zo erg dat ik tegen mijn man zei: “Ga maar weg, zoek alsjeblieft iemand anders.” In die tijd was ik altijd thuis, op de bank. De gordijnen zaten dicht, zodat niemand me kon zien. Dat was eenzaam, maar ik kon sommige reacties van mensen niet verdragen. Die zeiden dan: “Jemig, is het weer zover?” Het gaat al slecht met je en dan komt zo’n opmerking hard aan. Eigenlijk voelde ik me alleen veilig bij dieren. Die kun je vertrouwen en veroordelen je niet.’
In de overlevingsstand
Op de achtergrond is een andere stem te horen. Mellina’s man Henk komt aan de telefoon. Bepaalde vragen, vooral over haar emoties, vindt zijn vrouw lastig te beantwoorden. Henk legt uit: ‘Ik kan het vanaf de zijlijn wat makkelijker vertellen. Mellina zit er gevoelsmatig natuurlijk middenin.’ Dat Mellina er niet alleen voor staat is duidelijk. Haar man is tijdens dit gesprek, maar ook in het dagelijks leven, een grote steun. ‘Ik ben vanaf het begin meegegaan naar therapie. In die tijd was Mellina onzeker en had veel paniekaanvallen. Ze zat in de overlevingsstand. Van levenslust was geen sprake meer. Alle sociale rollen die je als mens hebt, die slurpten haar energie. Mellina was zo uitgeput; ze viel vaak zittend op de bank in slaap.’
PTSS gaat nooit over
Een huwelijk waarin één van de partners PTSS heeft, verandert drastisch. Tegen deze druk is niet elke relatie bestand, maar Henk en Mellina vinden er samen hun weg in. Mellina: ‘Mijn man zei steeds: “Het geeft niet dat je ziek bent.” Het lukte hem om mijn gedrag niet persoonlijk te nemen.’ Henk vult aan: ‘Ik heb mijzelf aangeleerd om me af te sluiten voor bepaalde zaken. Dat moet ook wel. Als je meegaat in die duistere stemmingen, dan ga je er zelf ook aan onderdoor. Ik kreeg van Mellina’s therapeut het advies: blijf dingen ondernemen die je graag doet. Houd dat vol. Dat heb ik gedaan en daarom kon ik er beter mee omgaan. Kijk, PTSS gaat nooit over. Dan heb je de keuze om je aan te passen, of niet. Mellina is mijn vrouw en ik kies ervoor om deze kant van haar te accepteren.’
Samen doorgaan
Als Mellina op de wachtlijst staat voor een speciaal opgeleide buddyhond PTSS, is dit de enige stip op haar horizon. ‘De belofte dat er ooit een hond zou komen heeft mij er doorheen gesleept’, zegt Mellina. ‘Lyos was mijn redding. Het heeft anderhalf jaar geduurd voordat ik een telefoontje kreeg van KNGF. Ik mocht kennismaken met Lyos, en dat ging super. We trokken direct naar elkaar toe. Vanaf dag één wilde ik hem al nooit meer kwijt. Hoe langer Lyos bij me was, hoe minder somber ik mij voelde. Als ik vandaag naar hem kijk denk ik: nee, wij gaan gewoon dóór samen. Ik had nooit voor mogelijk gehouden dat ik nog kon genieten. Lyos geeft me een stukje levensvreugde. Dat is heel bijzonder.’
Onvoorwaardelijke liefde
Vanwege Mellina’s zware trauma’s kunnen de meeste mensen niet goed doordringen tot haar diepere lagen. Buddyhond Lyos kan dat wel. Hij heeft haar leven in kleine stapjes meer kleur gegeven. ‘Het begon met regelmaat’, vertelt Mellina. ‘Ik moest elke dag naar buiten met Lyos, en dat deed me goed. Ook zijn onvoorwaardelijke liefde had gelijk effect. Daar kan ik me nog steeds elke dag aan optrekken. Lyos voelt wanneer ik niet lekker in mijn vel zit en drukt dan zijn snuit tegen me aan of geeft een lik over mijn gezicht. Hij accepteert me zoals ik ben.’
Twee individuen
Een buddyhond PTSS helpt om spanningsvolle momenten te doorbreken en daar is Lyos een ster in. Mellina moet daar nog wel aan wennen. Haar man merkt op: ‘PTSS kan getriggerd worden door hele kleine dingetjes. Lyos voelt dat nu al feilloos aan. Soms gaat Mellina over haar grenzen, want ze is van nature zo gewend om voor iedereen te zorgen. Als er mensen over de vloer zijn, dan voelt zij zich daar enorm verantwoordelijk voor. Soms ten koste van zichzelf. Ze gaat dan ineens heel druk doen en Lyos merkt dat op. Hij gaat dan pal voor Mellina staan en kijkt haar strak aan. Hij slaagt er nog niet altijd in om haar te bereiken, maar dat is een groeiproces. Het zijn twee individuen en die moeten elkaar leren aanvoelen.’
Vertrouwen dat het goedkomt
Het klopt dat hulphonden en hun nieuwe baasjes aan elkaar moeten wennen, maar Lyos heeft in een jaar tijd al een behoorlijke impact gemaakt. Mellina: ‘Lyos geeft mij rust en vertrouwen dat het goedkomt. Met hem durf ik nu helemaal naar het dorp te wandelen voor een boodschap. Vroeger zou ik gauw de fiets pakken, maar dan ook alleen als het écht niet anders kon. Nu lopen Lyos en ik op ons gemakje en soms plak ik er zelfs nog een route door het bos aan vast.’ Ook ’s nachts heeft de hond een kalmerende werking. Hij is getraind om zijn baas wakker te maken uit nachtmerries, een veelvoorkomende klacht bij PTSS. ‘Meestal drukt hij zijn poot op mijn gezicht, maar soms springt hij echt bovenop me. Met 36 kilo schoon aan de haak ben je wel gelijk wakker! Ik vind het heel prettig om door Lyos gewekt te worden. Op zo’n angstig moment drukt hij z’n kop lekker tegen je aan. Eigenlijk zou je zelf moeten ervaren hoe fijn dat is.’
‘Ik had het nooit voor mogelijk gehouden, maar Lyos geeft me levensvreugde.’
Speciale wisselwerking
Ook met Henk gaat het beter sinds Lyos zijn intrek genomen heeft. Hij geniet van de groeiende band tussen zijn vrouw en haar nieuwe maatje. En het effect dat het heeft op zijn eigen relatie. ‘Als je ziet hoe die twee met elkaar omgaan, dat is zo mooi’, zegt Henk. ‘Zij hebben een speciale wisselwerking en ik huppel daar een beetje tussenin. Lyos heeft ook wat druk van mijn schouders gehaald. Op momenten van spanning zocht zij altijd houvast bij mij. Die heb ik haar vaak kunnen bieden, maar soms ook niet. Als partner loopt je geest ook weleens vol. Lyos is daarin echt een grote hulp. Mellina’s focus is nu iets minder op mij gericht, en wat meer op haar hond. Er is daardoor meer balans tussen ons. Dat komt ook door de therapie, waardoor Mellina haar ziekte meer is gaan accepteren.’
Eenvoudige momentjes samen
Vorig jaar was het ondenkbaar, maar Mellina kan weer geluksmomenten voelen. ‘Voor de buitenwereld heb ik nog steeds een masker op, maar bij bepaalde mensen kan ik weer mijzelf zijn. Van de spanningsklachten zal ik nooit afkomen, maar door me op Lyos te focussen kan ik er beter mee omgaan.’ Waar Mellina het meest van geniet zijn de eenvoudige momentjes samen met haar hond. ‘Zwemmen vindt Lyos het leukste dat er bestaat.* Als ik die grote, lieve kop boven het water uit zie steken, dan denk ik: wat ben je ook een droppie. Ook als hij lekker tegen me aankruipt; dat doet mij heel veel. Lyos is het beste dat mij is overkomen.’
*Hulphonden mogen niet zwemmen. Dat is wat zij leren in hun jeugd en tijdens de opleiding bij KNGF. Zo heeft de toekomstige baas nog de keuze om de hond niet te laten zwemmen. Het kan namelijk onprettig uitpakken. Een hond die gewend is om te zwemmen, kan in een impuls besluiten het water in te duiken. Het is niet fijn als de baas zijn dag moet vervolgen met een hond die nat en vies is. KNGF ziet liever dat de toekomstige baas zelf beslist dat de hond mag zwemmen. In dat geval raadt de KNGF-instructeur aan om dit “onder commando te zetten”. Dus de hond mag alleen het water in wanneer de baas dat aangeeft en niet spontaan uit zichzelf.
