Waarom loopt de geleidehond links?
Eenvoudige vragen zijn vaak de lastigste vragen om te beantwoorden. Een vraag die wij regelmatig krijgen tijdens de training of op voorlichtingsdagen, gaat over de positie van de geleidehond tijdens zijn werk. ‘Geleidehonden lopen aan de linkerkant van de baas, waarom is dat?’ ‘Kunt u honden ook aan de rechterkant trainen?’
Niet uniek
Laten we met de eerste vraag beginnen. Geleidehonden zijn hierin niet uniek, want in bijna iedere vorm van hondensport of -training wordt de hond aan de linkerzijde getraind. De meest logische verklaring daarvoor is dat de eerste honden die door mensen werden getraind, jachthonden waren. Voor een jager was het belangrijk dat hij zijn jachtwapen onmiddellijk kon gebruiken en dit niet hoefde over te brengen naar de andere hand. De meeste mensen zijn rechtshandig dus de speer, de boog en later het geweer, hielden de jagers in de rechterhand, terwijl de hond links meeliep. De eerste blindengeleidehonden werden getraind door mensen met een militaire- of politie-achtergrond. Ik hoef niet uit te leggen dat deze mensen -om dezelfde reden- ook gewend waren hun hond links vast te houden. Dat hebben zij in de training van geleidehonden meegenomen. Dit klinkt als een plausibele verklaring voor het feit dat we honden links trainen.
Maar onlangs hoorde ik nog een andere mogelijke verklaring. Blinde mensen liepen vroeger met een (wandel)stok en bleven dit doen toen de geleidehond geïntroduceerd werd. De wandelstok heeft dezelfde functie als de hedendaagse roodwitte taststok -je hanteert hem in het verkeer om als slechtziende herkend te worden en om iets veiliger te kunnen oversteken- en de stok moest dus klaar zijn voor gebruik. Net als het jachtwapen houden de meeste mensen deze herkenningsstok rechts vast. Dit was wellicht de gedachtegang van de eerste trainers van geleidehonden.
Flinke klus
Dan komen we bij de tweede vraag: kunnen we een hond ook op rechts trainen? Jazeker. Wij hebben enkele cliënten die hun linkerarm niet kunnen gebruiken, bijvoorbeeld omdat deze verlamd is. In die gevallen trainen we hun geleidehond aan de rechterzijde. Een hele klus voor een gewoontedier als de hond! Hij heeft vanaf het moment dat hij als pup aan de riem liep, geleerd om links te lopen en dit wordt ineens veranderd. Maar inmiddels hebben we al meerdere cliënten blij kunnen maken met een op rechts getrainde hond.
Een losse arm
Vroeger deed KNGF Geleidehonden dat anders. Het volgende verhaal speelde zich 60 jaar geleden af. Een cliënt was door een ongeval blind geworden en bovendien was hij zijn linkeronderarm kwijtgeraakt. Om toch gebruik te kunnen maken van een geleidehond, werd een speciale armprothese ontwikkeld waarmee de man de beugel kon vasthouden (zie foto). De prothese zat aan de linkerbovenarm en de schouder van de man bevestigd met riemen. Dit systeem werkte naar ieders tevredenheid. Totdat na een aantal jaren het leer van de riemen begon te slijten en de nieuwe geleidehond wel érg hard trok. De hond schoot los en nam de kuierlatten. Zo draafde er een geleidehond door het dorp zónder baas maar mét een arm aan de beugel! Daar werd nog jaren over gesproken…
