Training en instructie van PTSS-assistentiehonden
Samen naar het einddoel werken
Binnen KNGF Geleidehonden werkt een enthousiast team van collega's met de PTSS-assistentiehonden. Samen zorgen ze voor het opleiden en afleveren van deze honden. Samenwerking is belangrijk omdat er collega's zijn die de honden trainen (trainers) en afleveren (instructeurs) bij onze cliënten. Zo gaan de trainers geregeld mee met een instructeur naar de cliënten. Deze ervaringen worden weer gebruikt tijdens de training van de honden. Een trainer moet zich goed inleven in het dagelijks leven van de cliënt waar de hond geplaatst wordt. De instructeurs volgen de ontwikkelingen van de honden in training nauwkeurig en kijken geregeld mee. Samen zorgen ze voor een prachtig en vaak ontroerend resultaat.
Trainer Masja Cordes werkt al 21 jaar bij KNGF Geleidehonden. Masja: 'Mijn loopbaan is begonnen in de kennel waar ik de honden verzorgde. Inmiddels werk ik al weer 6 jaar bij de afdeling Training & Zorg en train ik deze hulphonden met veel plezier. Ik werk nauw samen met instructeur Rijk van Kooij die de voorzorg, instructies en de nazorg doet. We hebben wekelijks overleg met het hele team over de ontwikkeling van de honden. Daarbij kijken we naar welke carrière bij een hond past.
PTSS-assistentiehond
De training van een PTSS-assistentiehond duurt 6 tot 8 weken. Masja: 'Hiervoor zoeken we een sportieve, stabiele en baasgerichte hond die van nature graag in de nabijheid van zijn baas is. Ook bij deze honden speelt het karakter de grootste rol bij de plaatsing: ze moeten rustig aan de lijn kunnen lopen, traplopen beheersen en braaf zijn tijdens het loslopen. Daarbij leer ik deze honden vaardigheden die de baas zullen helpen in het dagelijkse leven.' Masja verdiept zich dagelijks in onze cliënten. Ook simuleert ze het gedrag van de cliënten in situaties die voor hen moeilijk zijn en traint ze de honden om daar op de juiste manier op te reageren.
Een PTSS-assistentiehond leert kenmerken van stress te signaleren en zelfstandig contact te zoeken om deze situatie te doorbreken. Iemand wakker maken tijdens een herbeleving is een voorbeeld hiervan. Deze vaardigheid wordt zorgvuldig opgebouwd. Masja: 'De eerste stap is reageren als ik mijn handen voor mijn gezicht houd. Tegelijkertijd lok ik de hond uit om mij te benaderen en fysiek contact te zoeken. Factoren als doortastendheid en vertrouwen spelen een belangrijke rol hierin. Als een hond progressie laat zien en zich comfortabel voelt gaan we pas een fase verder. Uiteindelijk moet een hond het vertrouwen hebben om, bij onrust van zijn baas, op bed te springen en zijn gedragingen te doorbreken. Voor een hond moet het een spel zijn terwijl hij zijn baas een grote dienst bewijst.'
Buffer
Een PTSS-assistentiehond zorgt voor een buffer. Masja: 'We leren ze letterlijk om afstand tussen andere mensen te creëren als de situatie daarom vraagt. Ze kunnen met de riem zowel links als rechts naast de baas gestuurd worden tijdens het lopen en ook een positie innemen voor of achter de baas.' Rijk: 'Belangrijk hierbij is dat deze hulphonden deze vaardigheden ook nog kunnen uitvoeren als hun baas onder spanning staat. Een versnelde ademhaling, verhoogde spierspanning en het uitblijven van stemcommando's mag ze hierbij niet van de wijs brengen. Dat vraagt om een standvastig en stabiel karakter.'
Kennismaken en instructie
De PTSS-assistentiehond heeft aandachtspunten waardoor ze hun opleiding tot ADL-assistentiehond of blindengeleidehond niet konden vervolgen. Het is heel belangrijk om dit tijdens het zoeken naar een geschikte baas goed te overwegen en te bespreken. Als we denken een juiste match gevonden te hebben dan gaat Rijk met de hond op bezoek bij de cliënt om kennis te maken. Als ze unaniem een goed gevoel erover hebben dan plannen we een datum in waarop de instructieperiode kan starten. In de laatste fase van de training brengt Rijk zijn collega Masja ook op de hoogte van de toekomstige baas. Zo bestaat het laatste gedeelte van de opleiding uit het trainen van de hond op basis van de wensen en leefomgeving van de cliënt.
Een maatje voor elkaar
De hond ondersteunt maar vraagt ook iets van zijn baas. Rijk: 'Ze moeten kunnen voorzien in de behoeften van de hond. Een fijn thuis, regelmaat en dagelijkse beweging. Het lijkt mij een kleine investering voor deze geweldige honden. Tijdens de instructies en de nazorgbezoeken zie ik hier ook op toe. Maar vooral ervaar ik de enorme toegevoegde waarde van deze honden in het gezin. En het respect en waardering die het gezin voor hun hond heeft.'
