‘Irsa is geen gewone hond, ze is mijn hulpmiddel en mijn vrijheid’
Blindengeleidehond Irsa is voor Pauline van Heuven niet alleen haar blindengeleidehond, maar ook haar vrijheid en onafhankelijkheid. Een essentieel hulpmiddel dus. Haar hulphond weigeren betekent haar opnieuw beperken. Teken de petitie! Zo zorgen we samen voor betere toegankelijkheid voor hulphonden en hun bazen.
‘Irsa is niet zomaar een hond voor mij, ze is mijn blindengeleidehond en mijn grootste steun in het dagelijks leven. Als ze haar blindengeleidetuig om heeft, verandert ze in een ware koningin van de hindernissen. Samen navigeren we door smalle straatjes en langs obstakels die mijn wijk kenmerken. Ze is gefocust en gedreven, en ze loodst me met precisie overal langs. Irsa is niet alleen mijn blindengeleidehond, maar ook mijn maatje; we zijn echt op elkaar aangewezen. Zonder haar zou ik mij minder zelfstandig voelen, zeker nu mijn zicht nog maar 3 procent is door het Ushersyndroom.
Kijken door een platgedrukt kokertje
Mijn zicht verslechtert in een rap tempo. Usher betekent dat je doof en blind kan worden. Ik voel me vaak als een konijn in een holletje dat graag met zijn koppie naar buiten wil kijken, maar dat niet voor elkaar krijgt. Met mijn 3 procent zicht, kijk ik door een platgedrukt kokertje, maar de plak die ik nog zie is scherp. Ik kan dus zomaar een pluisje van je trui afhalen, omdat ik dat precies in mijn vizier heb.
Beperkt en overprikkeld door taststok
Voordat Irsa in mijn leven kwam, gebruikte ik een roltaststok. Dat is een stok met een bal eraan. Dat was een uitdaging op zich. Ik moest me volledig concentreren op die stok en de obstakels die ik tegenkwam. Er was geen ruimte voor iets anders dan lopen. Met een stok voelde ik me beperkt en overprikkeld, Een gesprek voeren terwijl ik over straat liep, was praktisch onmogelijk. Toen Irsa bij me kwam, voelde het alsof ik overging van een ouderwetse telefoon naar een moderne smartphone. Ze geeft me vrijheid en ruimte in mijn hoofd; ik hoef niet meer elk obstakel zelf te ontdekken. Zij leidt me, en ik kan ontspannen lopen.
Opnieuw beperkt door een weigering
Ondanks de vrijheid die ik ervaar dankzij Irsa, beland ik wel eens in situaties waarbij ik opnieuw tegen een beperking aanloop. Een situatie die me altijd bijblijft, was in een fastfoodrestaurant. Ik stapte enthousiast naar binnen maar mij werd direct de toegang geweigerd vanwege Irsa. Dat gevoel van onmacht is overweldigend. Mensen beseffen niet dat ze niet alleen mijn hond weigeren, maar mijn hulpmiddel, net zoals een rolstoel of een stok. Irsa is mijn veiligheid en onafhankelijkheid. Je kunt toch ook niet zomaar iemands hulpmiddel afpakken?
Niet gehoord worden doet pijn
Je wordt op zo’n moment overspoeld door een gevoel van onmacht. Je wordt even in de snelheid geweigerd door een langsrennende medewerker, die niet beseft wat voor impact het op je heeft als iemand tegen je zegt dat die hond eruit moet. Wat heel vervelend is, is dat mensen niet willen luisteren op zo’n moment. Ze horen je niet en ze zien je niet. Oogcontact maken lukt in mijn situatie niet. Dan sta je al met 1-0 achter. Maar je wilt naar binnen, je wil iets leuks doen en dat wordt je op zo’n moment ontnomen.
Weigeren vanuit onwetendheid
Ik probeer toch altijd rustig het gesprek aan te gaan, want communicatie is belangrijk. Samen tot een oplossing komen is mogelijk, maar dat vereist dat mensen willen luisteren. Daarom zeg ik ook: “ik hoor wat je zegt, maar hoe kunnen we tot een gezamenlijke oplossing komen?” Taxichauffeurs hebben mij vanwege mijn blindengeleidehond geweigerd mee te nemen. Ik heb toen een e-mail gestuurd naar het taxibedrijf en uiteindelijk ben ik, samen met iemand van het hoofdkantoor, in gesprek gegaan met de chauffeurs. Het bleek dat ze niet goed geïnformeerd waren. De hond hoeft niet op de achterbank te zitten of in de achterbak. Ze wisten niet dat een hulphond is getraind om tussen de benen voor de bijrijdersstoel te zitten. Dus als er al haaruitval plaatsvindt, dan komt het daar op de grond te liggen, maar vaak valt dit erg mee. Ik denk trouwens dat je meer last hebt van een dronken passagier die onder de glitters zit.
Openstaan voor communicatie
Een keer, bij een voorstelling, heb ik zelf gevraagd of iemand bezwaar had tegen Irsa. Een man op een stoel achter ons, bleek allergisch voor honden, en zonder problemen heb ik van plaats geruild. Het kan zo eenvoudig zijn als mensen openstaan voor communicatie. Uiteindelijk komt het erop neer dat mijn hond niet zomaar een huisdier is. Ze is mijn hulpmiddel, mijn veiligheid en mijn vrijheid.
Teken de petitie!
Mensen worden soms meldingen-moe en dat kan ik me goed voorstellen, maar het is belangrijk om melding te maken van iedere weigering. Het zijn signalen dat het beter moet in de maatschappij. In Nederland denkt men te veel dat het wel goed zit met toegankelijkheid, want het is bij de wet geregeld. Maar daarmee ben je er niet. De stations zijn niet toegankelijk als de lift het niet doet. Het openbaar vervoer niet als de buschauffeur doorrijdt. Gebouwen niet als de doorgang te smal is. Dat mensen met een beperking mee kunnen doen, is nog steeds niet vanzelfsprekend. Teken dus die petitie, geef een signaal af en help mee Nederland toegankelijk maken voor mensen met een beperking én hun hulphond!’
