'Blindengeleidehonden leren zelf nadenken'
Samantha van der Ham is trainer in opleiding bij KNGF Geleidehonden. Als ervaren trainer en geleider van speurhonden weet ze waar honden toe in staat zijn. In dit blog legt ze uit wat er allemaal komt kijken bij de opleiding van een geleidehond en hoe dat verschilt met die van speurhonden.
‘Ik ben de opleiding tot geleidehondeninstructeur gaan doen, omdat ik graag iets wilde betekenen voor iemand met een beperking. In deze baan kan ik honden trainen die iemand een vrijer leven gaan geven. Hiervoor was ik speurhondengeleider en zocht ik met mijn diensthond naar explosieven op Schiphol. Daarnaast had ik regelmatig een hond in training. Dit is preventief werk, meer op de massa gericht en achter de schermen. Ik vind het prachtig dat ik straks mensen persoonlijk ga begeleiden in het werken met hun geleidehond. Laatst was ik mee op nazorgbezoek bij een cliënt met een blindengeleidehond. Ze vertelde toen dat ze met hond weer een mens werd en niet enkel een blinde. Ze kon haar leven weer inrichten zoals zij dat wilde. Daaraan mogen bijdragen vind ik geweldig.
Leren vooruitkijken en anticiperen
Op dit moment ben ik volop aan het leren hoe ik het geleidewerk bij honden kan aanleren. Een speurhond wordt alleen op vaardigheden getraind. Bij een geleidehond gaan er naast het trainen van het geleidewerk, ook veel trainingsuren zitten in zijn gedrag in huis, het bos, aan de riem en zijn sociale vaardigheden. De speurhond is volledig op zijn neus gericht. Als geleider wijs je interessante plekken aan waar mogelijk interessante stoffen liggen en zorg je ervoor dat de hond niks overslaat of vergeet. Blindengeleidehonden moet je leren om zelf vooruit te kijken en te anticiperen op een situatie. Niet alleen een obstakel gewaarworden, maar ook nog bedenken hoe je daar een blinde baas veilig omheen leidt. Een geleidehond moet zijn werk uitvoeren in veel verschillende situaties en een commando weigeren op te volgen als dat een gevaarlijke situatie oplevert. Een speurhond moet weliswaar 12 verschillende soorten explosieven kunnen ruiken en op verschillende plekken, maar de situatie is steeds gelijk.
Keurig gedrag vertonen
Speurhonden zijn super gedreven en zoeken als een gek naar verboden stoffen. Dat kan er wild enthousiast aan toegaan. Een hond met een geleidetuig om moet zich keurig gedragen. Onze cliënten moeten ervan op aan kunnen dat de hond netjes terugkomt als je hem roept. En dat hij niet zwemt of achter ballen van andere honden aanrent.
De hond mag ook niet zomaar zijn blinde baas meetrekken, omdat hij graag wil snuffelen. Natuurlijk krijgen blindengeleidehonden genoeg ruimte om rond te rennen. We besteden daarom aandacht aan het loslopen als belangrijk trainingsonderdeel tijdens de opleiding. Onze blinde cliënten zijn verplicht om hun hond dagelijks te laten loslopen en met soortgenootjes te laten spelen.
Prachtig doel
Een speurhond wordt niet getraind om uitmuntend gedrag te vertonen in huis of in openbare gelegenheden. Een blindengeleidehond wel, want een geleidehond moet netjes onder tafel liggen in een restaurant. Of rustig tussen de benen van zijn baas zitten tijdens het reizen met de trein in de spits. Hij mag niet achter katten aangaan of dingen van de straat eten. Dat zijn allemaal zaken die tijdens de opleiding aan bod komen, naast al het geleidewerk dat we aanleren. Kortom, er komt zoveel bij kijken voordat we een hond bij een cliënt kunnen plaatsen. Ik hoop dat mensen dat beseffen en de opleiding van onze geleidehonden willen steunen.’
